Hướng dẫn nhân giống và phối giống cho giống chó Border Collie

1. Giới thiệu chung về Border Collie

Border Collie là giống chó chăn cừu xuất phát từ vùng biên giới Anh-Scotland, được đánh giá rất thông minh và năng động. Vì vậy, khi quyết định nhân giống – phối giống Border Collie, người nuôi cần chuẩn bị kỹ từ sức khỏe, tính cách, môi trường cho tới khâu chọn giống.

2. Tiêu chí chọn chó giống

Khi chọn chó bố và mẹ để phối giống, cần lưu ý những yếu tố sau:

• Sức khỏe: kiểm tra tổng quát (hô hấp, tim mạch, khớp, mắt). Lưu ý giống Border Collie có thể mang bệnh như Collie Eye Anomaly (CEA) – khi phối nên kiểm tra gen/ mắt.

• Tính cách & năng lượng: Border Collie vốn rất năng động, nên chọn giống có bản năng chăn gia súc rõ hoặc có lịch sử thể thao để truyền lại cho con.

• Ngoại hình & tiêu chuẩn giống: màu lông, kích thước, tỉ lệ khung xương phù hợp tiêu chuẩn.

• Tuổi phù hợp: chó đực thường nên từ khoảng 2-5 tuổi, chó cái từ lúc đảm bảo trưởng thành, sức khỏe tối ưu và đã kiểm tra trước khi phối.

3. Chuẩn bị trước khi phối giống

• Cho bố/mẹ ăn chế độ dinh dưỡng cao hơn bình thường, bổ sung vi chất, đạm cao để đảm bảo sức khỏe tốt.

• Tiêm phòng đầy đủ và tẩy giun, kiểm tra ký sinh trùng.

• Kiểm tra sức khỏe sinh sản của chó cái: siêu âm, khám vùng sinh dục, đảm bảo không có viêm nhiễm.

• Chọn thời điểm phù hợp: chó cái có chu kỳ kinh nguyệt, thường là khoảng 6-12 tháng/lần tùy từng trường hợp. Lưu ý thời điểm gần hoặc bắt đầu rụng trứng.

• Chuẩn bị nơi đẻ: khu vực riêng, ấm áp, yên tĩnh, sạch sẽ.

4. Thực hiện phối giống

• Khi chó cái bắt đầu rụng trứng (có thể thông qua xét nghiệm nội tiết hoặc quan sát dấu hiệu: ham chơi hơn, âm hộ hơi sưng, chảy dịch trong hoặc hơi đục) thì cho giao phối với chó đực phù hợp.

• Giao phối có thể thực hiện tự nhiên, nhưng cần giám sát để tránh tai nạn (chó có thể căng thẳng, bị cắn …).

• Sau giao phối, cần nghỉ ngơi cho cả chó đực và cái, tránh vận động quá mạnh.

• Theo dõi phản ứng của chó cái: nếu không có kết quả sau vài lần gợi phối cách nhau 24-48h, có thể cân nhắc hỗ trợ bởi bác sĩ thú y.

5. Chăm sóc chó cái sau khi phối & trong thời kỳ mang thai

• Sau khi phối thành công, khoảng 28-35 ngày đầu chó cái vẫn sinh hoạt nhẹ nhàng, không nên lao động quá sức.

• Chế độ ăn tăng dần, đặc biệt từ tuần thứ 4 trở đi, thêm thức ăn giàu năng lượng và dễ tiêu.

• Cẩn trọng trong việc tiêm phòng, chỉ thực hiện nếu bác sĩ thú y khuyến nghị và an toàn cho thai.

• Từ tuần thứ 6 – 8, chuẩn bị nơi đẻ: sàn giữ ấm, thành vách thấp để cô mẹ dễ vào ra, vệ sinh thường xuyên.

• Khi đến gần ngày đẻ, chó cái có thể có dấu hiệu tìm nơi, ít ăn, hơi khó chịu – nên quan sát kỹ.

6. Khi sinh và chăm sóc chuồng chó con

• Ngày sinh: đảm bảo có người có kinh nghiệm hoặc bác sĩ thú y nếu có rủi ro (con lớn, mẹ yếu, sinh khó).

• Sau khi đẻ, đảm bảo chó con được bú sữa mẹ trong vòng 24h đầu, sữa non rất quan trọng.

• Giữ nhiệt độ chuồng ổn định (khoảng 28-32°C cho chó con < 2 tuần tuổi).

• Cho bú đầy đủ, theo dõi tăng cân hàng ngày; nếu chó con không ăn hoặc mẹ không đủ sữa thì có thể phải bổ sung sữa thay thế.

• Tẩy giun lần đầu khoảng 2-3 tuần tuổi, tiêm phòng bắt đầu từ 6-8 tuần (theo khuyến nghị bác sĩ thú y).

7. Những lưu ý về nhân giống hợp đạo đức & chuyên nghiệp

• Không nên phối giống quá thường xuyên hoặc quá sớm với chó cái, vì như vậy sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của mẹ và con.

• Nên hợp tác với bác sĩ thú y để kiểm tra gen, đảm bảo loại bỏ hoặc hạn chế các bệnh di truyền như CEA.

• Ghi lại đầy đủ lịch sử sức khỏe, lịch sử phối giống, tiêm phòng, thông tin bố/mẹ. Điều này giúp tăng uy tín nếu bán hoặc trao tặng chó con.

• Đối với Border Collie – do bản năng cao và năng lượng lớn – nên chuẩn bị cho môi trường nuôi phù hợp: không chỉ làm thú cưng, mà cần nhiều vận động, huấn luyện.

8. Kết luận

Phối giống và nhân giống giống Border Collie là một quá trình đòi hỏi chuẩn bị kỹ lưỡng: từ chọn giống, chăm sóc trước – trong – sau khi phối, đến chăm sóc mẹ và chó con. Nếu bạn thực hiện đúng quy trình, tuân thủ đạo đức nhân giống và chú ý đến sức khỏe di truyền, bạn sẽ thu được đàn chó con khỏe mạnh, có tiềm năng cao cả về ngoại hình và trí tuệ.